Wednesday 1 October 2014

မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါအေၾကာင္း

( Trachoma )
Trachoma သည္မ်က္ေစ့ကို ထိခိုက္ေစေသာ bacteria ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ Trachoma ျဖစ္ေစေသာ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးသည္ ေရာဂါခံစားေနေသာသူမ်ား၏ မ်က္ေစ့မ်က္ခြံ ႏွာေခါင္းႏွင့္ လည္ေခ်ာင္းမွ အရည္မ်ားကို ထိေတြ႕ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ Trachoma သည္ အလြန္ကူးစက္လြယ္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး မ်က္ေစ့ႏွစ္ဖက္လုံးကို အၿမဲထိခိုက္ေစပါသည္။ ေရာဂါ၏ လကၡဏာမ်ားသည္ မ်က္ေစ့ႏွင့္ မ်က္ခြံမ်ားကို အနည္းငယ္ ယားယံျခင္းႏွင့္ မခံမရပ္ျဖစ္ျခင္းတို႕ျဖစ္ စတင္ၿပီး အျမင္မႈန္၀ါးျခင္းႏွင့္ နာက်င္ျခင္းသို႕ ဆိုး၀ါးသြားေစသည္။ မကုသဘဲထားေသာ္ မ်က္ေစ့ကန္းသြားတတ္သည္။
Trachoma သည္ ကမာၻတစ္၀ွမ္း မ်က္စိမျမင္ျဖစ္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ ကမာၻတစ္၀ွမ္းလုံးတြင္ လူေပါင္း 8 million သို႕အျမင္အာရုံ Trachoma ေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားသည္ဟု ခန္႕မွန္းပါသည္။ Trachoma ကို ေစာေစာကုသခဲ့လွ်င္ ေနာက္ဆင့္ပြားေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္နိုင္ပါသည္။
ခံစားလကၡဏာမ်ား
အဓိက ေရာဂါလကၡဏာမ်ား အေစာပိုင္းအဆင့္တြင္ မ်က္ေစ့ႏွင့္ မ်က္ခြံ မျပင္းထန္ေသာယားယံျခင္းႏွင့္ မခံမရပ္ျဖစ္ျခင္း၊ မ်က္ေစ့မွာ အခၽြဲ ( သို႕ ) ျပည္မ်ားထြက္ျခင္း၊ ေရာဂါသည္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာကာ ေနာက္ပိုင္း Trachoma ေရာဂါခံစားခ်က္မ်ားမွ
- အလင္းေရာင္ကို သိရွိထိခိုက္လြယ္ျခင္း ထင္ရွားလာသည္။
- အျမင္မ်ား မႈန္၀ါးျခင္း
- မ်က္ေစ့တြင္ နာက်င္ျခင္း
o ကေလးငယ္မ်ားသည္ ေရာဂါကို ရရွိလြယ္ေသာလည္း ေရာဂါတိုးပြားသည္မွာ ေႏွးေလသည္။ ၄င္းေနာက္ႀကီးပ်င္းလာသည့္အခ်ိန္တိုင္ နာက်င္မႈမေပၚလာပါ။
Trachoma ေရာဂါကို အဆင့္ငါးခု ခြဲထားပါသည္။
- Inflanention ေရာင္ရမ္းျခင္း folticular
o ၄င္းအဆင့္တြင္ ေရာဂါအစျပဳစျဖစ္သည္။ မ်က္စိအခန္း၏ အတြင္းဘက္တြင္ အက်ယ္ခ်ဲ႕ေသာမွန္ႏွင့္ ၾကည့္ေသာအခါ ငါးခုထက္ပိုၿပီး အဖုေလးမ်ား ( follidm ) ျမင္ရသည့္ lymphouyth ဟုေခၚေသာ ေသြးျဖဴဥမ်ားျဖစ္သည္။
- Inflannation intense
o ေရာင္ရမ္းျခင္းသည္ ပိုမ်ားလာမ်ားလာၿပီး ဒီအဆင့္တြင္ မ်က္ေစ့သည္ အလြန္ကူးစက္တက္ၿပီး ေနမထိမထိုင္မသာျဖစ္လာသည္။ အေပၚမ်က္ခမ္းသည္လည္း ထူထဲလာၿပီး ေရာင္ရမ္းလာမည္။
- Eyelid Scarring
o ေရာဂါအဖန္တလဲလဲျဖစ္ၿပီးေသာအခါ မ်က္ခမ္း၏အတြင္းဘက္တြင္ အမာရြက္မ်ားျဖစ္ေစပါသည္။ အမာရြက္မ်ားသည္ မွန္ဘီးလူးျဖင့္ၾကည့္ေသာ္ အျဖဴလိုင္းမ်ားကဲ့သို႕ေပၚေနသည္။ မ်က္ခမ္းသည္ ပုံပ်က္ၿပီး အတြင္းသို႕၀င္ေနသည့္ Entropion
- Imgrown eyelasher
o အမာရြက္ျဖစ္ေနေသာ မ်က္ခမ္းအတြင္းနားသည္ ဆက္လက္ၿပီးပုံသ႑န္ပ်က္စီးရာက မ်က္ေတာင္မ်ားကို အတြင္းသို႕ စိုက္၀င္ေနၿပီး မ်က္ေစ့၏ အျပင္ဆုံးလႊာကို ပြတ္တိုက္ကုတ္ျခစ္ေနေလသည္။
- Corneal Clouding
o အေပၚမ်က္ခမ္းအတြင္းဘက္ေရာင္ရမ္းျခင္းေၾကာင့္ မ်က္ေစ့၏ မ်က္ၾကည္လႊာကို ထိခိုက္ေစသည္။ ဆက္တိုက္ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ အတြင္းသို႕ စိုက္ေနေသာ မ်က္ေတာင္မ်ားပြတ္ျခင္းတို႕ေၾကာင့္ မ်က္ၾကည္လႊာသည္ ၾကည္ၾကည္လင္လင္မရွိေတာ့ပါ။ ဒုတိယအဆင့္ ေရာဂါပိုးမ်ား၀င္ေရာက္လာေသာအခါ မ်က္ၾကည္လႊာမ်ားေပၚတြင္ အနာမ်ားျဖစ္လာၿပီး တပိုင္းတစ ( သို႕ ) လုံးလုံး မ်က္မျမင္ ျဖစ္တတ္သည္။
o မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ၏ လကၡဏာမ်ားသည္ ေအာက္မ်က္ခမ္းထက္ အေပၚမ်က္ခမ္းတြင္ ပိုမိုျပင္းထန္တာေတြ႕ရသည္။ အမာရြက္ျပင္းထန္လိုေသာအခါ အေပၚမ်က္ခြံတြင္ အျဖဴလိုင္းေပၚလာသည္။ မ်က္ရည္ထြက္ေစေသာ မ်က္ရည္အိတ္မ်ားလည္း ထိခိုက္လာၿပီး မ်က္ေစ့မ်ားအလြန္ေျခာက္ေသြ႕ၿပီးေတာ့ ေရာဂါပိုမိုဆိုးရြားေစသည္။
ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဆရာ၀န္ႏွင့္ေတြ႕ရမလဲ
သင္ ( ဒါမွမဟုတ္ ) သင့္ကေလးငယ္ဟာ ပ်က္စီးယားယံေနတဲ့ မ်က္စိေၾကာင့္ ကနာမၿငိမ္ျဖစ္ေနမယ္။ အထူးသျဖင့္ သင္ဟာ မၾကာခင္ကဘဲ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားတဲ့ေနရာက ျပန္နာမယ္ဆိုရင္ ဆရာ၀န္ဆီ အျမန္ဆုံးသြားသင့္ပါတယ္။ Trachoma ဟာ ကူးစက္လြယ္တဲ့အေျခအေနတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့အတြက္ အျမန္ဆုံးအျခားသူမ်ားကို မကူးစက္ခင္ ကုသသင့္ပါတယ္။
ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း
Trachoma ဟာ Chlamydia trachomatis ဆိုတဲ့ bacterium တစ္ခုေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တာပါ။ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွလည္း ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါရွိတဲ့လူရဲ႕ မ်က္စိနဲ႕ ႏွာေခါင္းတို႕ႏွင့္ ထိေတြ႕မိရာမွလည္း ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ လက္၊ အ၀တ္အစား၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါ၊ inserts ေတြဟာ ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္တဲ့ အရာေတြပါ။
ပိုမိုျဖစ္ပြားေစတဲ့အေၾကာင္း
- ဆင္းရဲျခင္း၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ ပိုၿပီးျဖစ္ပြားေစပါတယ္။
- လူေနထူထပ္ျခင္း ၊ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေနထိုင္မႈနီးစပ္တာကလည္း ကူးစက္ဖို႕ အခြင့္အေရးမ်ားပါတယ္။
- တစ္ကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းမႈ ညံ႕ဖ်င္းျခင္း
- အသက္ ေလးႏွစ္ႏွင့္ ေျခာက္ႏွစ္ၾကား အျဖစ္မ်ားပါတယ္
- အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္
- ယင္ေကာင္
- ေရအလြယ္တကူမရႏိုင္ျခင္း water supply ႏွင့္ေ၀းတဲ့အိမ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
အက်ိဳးဆက္မ်ား
ဒီေရာဂါဟာ အလြယ္တကူကုသလို႕ရေပမဲ့ ကူးစက္ျခင္းမွေနၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲေ၀ဒနာေတြ ခံစားႏိုင္ပါတယ္။
- Inner eylid မွာ အမာရြတ္က်န္ျခင္း
- Eyelid deformities
- Inward folding of the eyelid ( မ်က္ခြံကုတ္၀င္ေရာဂါ )
- အတြင္းသို႕ လွည့္ေပါက္ေသာ မ်က္ေတာင္
- မ်က္ၾကည္လႊာ ဒဏ္ရာရျခင္း
- အျမင္အာရုံ တစိတ္တပိုင္း ဒါမွမဟုတ္ လုံး၀ ဆုံးရႈံးျခင္း
ကုသနည္း
အျဖစ္မ်ားျခင္းအေျခအေနမွာ Antibiotics တစ္ခုထဲႏွင့္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ အသုံးမ်ားဆုံးကေတာ့
1. Tetracycline eye ointment ႏွင့္
2. Oral Azithromycin ( Zinthromax ) ျဖစ္တာၾကာလာတဲ့အေျခအေနဆိုရင္ေတာ့ ခြဲစိတ္မႈခံယူဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။
ကာကြယ္နည္း
ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြကို ခရီးသြားမယ္ဆိုရင္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းေရးကို အထူးဂရုစိုက္ပါ။ တစ္ခါျဖစ္ဖူးရင္ ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သင္သာမက သင့္မိသားစု၀င္မ်ား ( အတူေန ) ကိုလည္း စစ္ေဆးၿပီး လိုအပ္ရင္ လိုအပ္သလို ကုသမႈခံယူသင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းေရးအတြက္
- မ်က္ႏွာ ေသခ်ာသစ္ျခင္း၊ လက္ေသခ်ာေဆးျခင္း
- ယင္ေကာင္မ်ားႏွိမ္နင္းျခင္း
- အမိႈက္မ်ား စနစ္တက်စြန္႕ပစ္ျခင္း
- လတ္ဆက္တဲ့ေရ အလြယ္တကူရႏိုင္ေအာင္လုပ္ျခင္း
 
 ေနာက္ဆက္တြဲ ဖတ္စရာ

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဒသေတြမွာ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔ မ်က္စိအထူးကု ဆရာ၀န္ေတြထံကေန သိရပါတယ္။ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါဟာ Chlamydia Trachomatic (ခ်လာမိုင္ဒိုင္း ထရာခ်ိဳမတစ္)လို႔ေခၚတဲ့ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားတဲ့ မ်က္ေျမွးေရာင္ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး အဲဒီေရာဂါဟာ ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဒသေတြမွာ ျဖစ္ပြားမႈ မ်ားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါဟာ မၾကာခဏ ျပန္ျဖစ္ပြားတတ္ျပီး တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းမႈ နည္းပါးတဲ့ သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဆိုးလ္အမ်ိဳးသား တကၠသိုလ္မွ ဆမလက္မွတ္ရ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဆရာ၀န္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးမႈ စစ္တမ္းအရ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါဟာ ပခုကၠဴေဒသမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ လုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြကိုလည္း ဆိုးလ္ အမ်ိဳးသားတကၠသုိလ္မွ ေဆးပညာဆုိင္ရာ အရာရွိ ေဒါက္တာျမတ္ႏိုးက အခုလိုပဲ အၾကံျပဳ ေျပာၾကားပါတယ္။ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားပါက ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါအျဖစ္ မ်က္ေတာင္စိုက္ေရာဂါနဲ႔ မ်က္ေမြးစူးေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားႏိုင္ျပီး မ်က္စိကြယ္တဲ့အထိ ျဖစ္ပြားႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ မ်က္စိေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲမွာ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္မားခဲ့ေသာ္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အသက္တစ္ႏွစ္မွ ကိုးႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာ (၁)ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္အထိ က်ဆင္းေနျပီ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မ်က္စိေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈေတြထဲမွာ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါဟာ (၄)ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ျဖစ္ပြားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဒသေတြမွာ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါအျပင္ မ်က္စိအတြင္းတိမ္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းဟာလည္း မ်ားျပားလာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အသက္ၾကီးပိုင္းေတြမွာ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္မားတဲ့ မ်က္စိအတြင္းတိမ္ေရာဂါကို ယခုေနာက္ပိုင္းလူငယ္နဲ႔ လူလတ္ပိုင္းေတြမွာပါ ေတြ႔ရွိမႈႏႈန္း မ်ားျပားလာတယ္လို႔ မ်က္စိအထူးကုဆရာ၀န္ေတြထံကေန သိရေၾကာင္း သတင္းရရိွပါသည္။

No comments:

Post a Comment